หลาย ๆ คนคงเคยได้ยินคำว่า “บล็อกเชน” ผ่านหูกันมาบ้าง จากอิทธิพลของกระแสการลงทุนในสินทรัพย์ดิจิทัลที่มาแรงในหมู่นักลงทุนรุ่นใหม่ อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีบล็อกเชนนั้นมีประโยชน์มากกว่าที่เราทุกคนคิด โดยในปัจจุบัน หลายประเทศในทวีปยุโรปได้เริ่มนำเทคโนโลยีบล็อกเชนมาประยุกต์ใช้ในการจัดการกับปัญหาด้านความยั่งยืน บทความนี้จะนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับการนำเทคโนโลยีบล็อกเชนไปใช้ขับเคลื่อนแนวทางปฏิบัติเพื่อรับมือกับปัญหาด้านความยั่งยืนว่าทำได้อย่างไร
หากมองในมุมของสถาบันการเงินขนาดใหญ่ ต้นทุนในการทำธุรกรรมปล่อยสินเชื่อโครงการพลังงานหมุนเวียนขนาดเล็กนั้นไม่คุ้มค่ากับค่าใช้จ่ายแถมยังใช้เวลาคืนทุนที่ยาวนาน โครงการเช่นนี้จึงจัดเป็นโครงการประเภทที่มีความเสี่ยงสูงและผลตอบแทนต่ำอย่างยิ่ง เหล่านายธนาคารจึงมองหาทางเลือกอื่นที่ผลตอบแทนดีกว่า
คงไม่ผิดนักหากจะเรียกไฮโดรเจนว่าเชื้อเพลิงมหัศจรรย์ เพราะการเผาไหม้โดยตรงของเชื้อเพลิงไฮโดรเจนนั้นไม่ปล่อยมลภาวะ ยิ่งถ้าอยู่ในรูปแบบของเซลล์เชื้อเพลิง (Fuel Cell) ผลลัพธ์ของกระบวนการผลิตกระแสไฟฟ้าก็คือน้ำจืด เทคโนโลยีการผลิตไฮโดรเจนและเซลล์เชื้อเพลิงเกิดขึ้นมาหลายทศวรรษ โดยในอดีตไฮโดรเจนก็เคยได้รับการขนานนามว่าเป็น ‘พลังงานแห่งอนาคต’ แต่เมื่อไหร่ ‘อนาคต’ ที่ว่าจะมาถึงเสียที?
ทั่วโลกต่างเห็นเป้าหมายเดียวกันคือความพยายามจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลกไม่ให้เกิน 1.5 องศาเซลเซียสเมื่อเทียบกับยุคก่อนปฏิวัติอุตสาหกรรม การบรรลุเป้าหมายนั้นคือการทำทุกวิถีทางเพื่อเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ แต่การเปลี่ยนผ่านดังกล่าวต้องพึ่งพาอุตสาหกรรมสำคัญนั่นคือแร่หายาก (rare earth elements) ซึ่งกระบวนการทำเหมือนสร้างผลกระทบทั้งทางสังคมและสิ่งแวดล้อมมหาศาล จึงนับเป็นโจทย์สำคัญว่าจะทำให้อุตสาหกรรมดังกล่าวยั่งยืนได้อย่างไร
บนท้องถนนในกรุงเทพมหานครเต็มไปด้วยยวดยานพาหนะนานาชนิด ทั้งรถยนต์ส่วนบุคคล แท็กซี่ รถสามล้อ จักรยานยนต์ จักรยาน ตลอดจนรถเมล์ หนึ่งในขนส่งสาธารณะที่มักถูกพูดถึงและเป็นที่ถกเถียงอย่างมากโดยเฉพาะประเด็นเรื่องคุณภาพและการพัฒนา ไล่ตั้งแต่สภาพรถ คุณภาพการบริการของพนักงาน หรือการคาดเดาไม่ได้ของตารางการเดินรถ
โครงการอาหารโลก (World Food Program: WFP) เผยข้อมูลที่น่าตกใจว่า ในปี 2022 ผู้คนที่เผชิญกับภาวะอดอยากมีจำนวนมากขึ้นอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน โดยพบว่ามีผู้คนกว่า 828 ล้านคนทั่วโลกที่ต้องเข้านอนพร้อมกับความหิวโหย สาเหตุสำคัญที่ส่งผลให้เกิดวิกฤตการณ์ดังกล่าวมีมากมาย ไล่ตั้งแต่ ปัญหาความขัดแย้ง ตัวอย่างเช่น สงครามระหว่างรัสเซียกับยูเครนที่บีบบังคับให้ผู้คนต้องอพยพย้ายถิ่นและสูญเสียรายได้ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ทำลายชีวิตและผลผลิตของผู้คน สภาวะเศรษฐกิจถดถอยทั่วโลกจากการระบาดของโรคโควิด 19 ตลอดจนปัญหาสำคัญอย่างความเหลื่อมล้ำของประชากรโลก
ปัญหาด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และสิ่งแวดล้อมอาจซ้อนทับจนนำไปสู่การแย่งชิงทรัพยากรระหว่างประเทศในอนาคตไม่ว่าจะเป็นอาหาร น้ำสะอาด เชื้อเพลิง และแร่หายาก ที่ความต้องการมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องตามจำนวนประชากรโลก แต่ในขณะเดียวกัน ทรัพยากรเหล่านั้นก็มีอยู่อย่างจำกัดและมีแนวโน้มผลิตได้น้อยลงเนื่องจากความขัดแย้งทางการเมืองและวิกฤติภูมิอากาศ ช่องว่างระหว่างอุปสงค์และอุปทานอาจนำไปสู่ ‘วิกฤติซ้อนวิกฤติ’ ที่ยากจะแก้ไข
ในเมื่อวันนี้ว่ากันว่าเราอยู่ในยุคแห่งความยั่งยืน ศักราชแห่งการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมเข้าสู่ “สังคมคาร์บอนต่ำ” ส่วนรัฐบาลไทยก็ชู “BCG Model” เป็นแบบจำลองหลักในการพัฒนาประเทศ ผู้เขียนคิดว่าน่าจะประเดิมคอลัมน์ “สำนึกใหม่” ในปีกระต่าย 2566 ด้วยการเขียนถึง 3 ประเด็นเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (Environment, Social, Governance เรียกรวมๆ ว่า ESG) ในภาคธุรกิจไทยที่เห็นว่าจะเป็นประเด็นใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ใน 2-3 ปีนี้
Chulamanee Boontamchoo 
กนกพร กลิ่นเกลา 
กรณิศ ตันอังสนากุล 
กอปรทิพย์ อัจฉริยโสภณ 
จักรพงศ์ คงกล่ำ 
จินต์ หวังตระกูลดี 
ชิดชนก วิมุกตานนท์ 
บูรกร ทิพยสกุลชัย 
ปัณณวิชญ์ เถระ 
ภรตา เสนพันธุ์ 
ภัทราพร ยาร์บะระ 
ภาคภูมิ โกเมศโสภา 
รพีพัฒน์ อิงคสิทธิ์ 
วรนภา ไกรคุ้ม 
ศศิวิมล คล่องอักขระ 
ศิวัช อ่วมประดิษฐ์ 
สฤณี อาชวานันทกุล 
สุลักขณา แสงทรัพย์สิน 
อายุวัต เจียรวัฒนกนก 
เดือนเพ็ญ ลิ้มศรีตระกูล 